Decyzja:

Z wizytami u logopedy bardzo często jest tak, jak z wizytą u lekarza. Gdy coś się dzieje lub nie daje nam spokoju – idziemy. Ale czy musi pojawić się objaw, żebyśmy podjęli decyzję o tej wizycie? Nie. Można przecież pójść zarówno do lekarza, jak i logopedy po prostu profilaktycznie. Taka zapobiegawcza decyzja pozwoli nam sprawdzić, na jakim etapie rozwoju jest obecnie dziecko, czy jego mowa rozwija się prawidłowo lub umożliwi wychwycenie nieprawidłowości rozwojowych i szybką reakcję terapeutyczną. Faktem jest, że im później zostanie postawiona diagnoza, tym trudniej jest prowadzić terapię logopedyczną, jest ona trudniejsza i trwa o wiele dłużej.

Zmartwienie:

Nietypowe zachowania dziecka, zbyt długo utrzymujące się nieprawidłowości w mowie lub jej brak – to tylko kilka przykładów, które powinny spowodować zapalenie czerwonej lampki u rodziców. Na szczęście w przedszkolach i szkołach podstawowych stanowisko logopedy jest obowiązkowe, dlatego też nierzadko rodzic dostaje notatkę z informacjami na temat swojej pociechy. Należy pamiętać, że logopeda nie jest lekarzem, jednak ma wiedzę medyczną i wiedzę z zakresu nauk psychologicznych, potrafi więc wychwycić niepokojące objawy i wysnuć hipotezy. Nierzadko zdarza się, że logopeda jest pierwszym specjalistą, do którego trafia dziecko i dopiero od tego momentu rusza cała machina terapeutyczna.

Czerwona lampka musi zapalić się gdy maluszek:

• nie nawiązuje kontaktu wzrokowego,

• nie głuży,

• nie gaworzy,

• głużyło, ale nie zaczęło gaworzyć,

• nie reaguje na mowę i głos rodziców ani innych opiekunów,

• nie mówi,

• mówi niezrozumiale, bełkotliwie,

• jąka się,

• mówi, ale rozwój mowy stanął w miejscu,

• mówi bez problemu, ale np. w przedszkolu czy szkole przestaje mówić,

• widzisz regres w rozwoju mowy,

• nie naśladuje gestów takich jak np. pa-pa, buzi,

• nie ma potrzeby nawiązywania kontaktu z rówieśnikami i otoczeniem,

• woli bawić się samo,

• ma dziwne zainteresowania, np. odkurzacze,

• wykazuje nietypowe zachowania, takie jak układanie zabawek w idealnie równym rządku,

• przejawia napady płaczu, śmiechu, agresji,

• źle się zachowuje w miejscach publicznych,

• przejawia ruchy stereotypowe np. machanie rękami, kiwanie się itp.

• roczne dziecka nie mówi prostych słów takich jak mama, tata, baba,

• prawie dwuletnie dziecko nie zaczyna mówić np. Mama pić, Tata daj,

• starsze dziecko nie składa zdań,

• ma trudności ze spożywaniem pokarmów,

• ślini się,

• ssie palce,

• oddycha przez usta,

• ma stale otwartą buzię,

• podczas jedzenia ma odruch wymiotny,

• chce jeść tylko konkretne produkty spożywcze i nie chce próbować niczego nowego,

• nie chce jeść pokarmów o różnej konsystencji i twardości,

• przejawia nadwrażliwość na bodźce np. na hałas, światło.

Co powinno nas martwić u dziecka w wieku od 3 lat do ukończenia 4 roku życia?

• zastępowanie głosek innymi, np. l zamienia na j, w na f, k na t, g na d, ź na ś, d na t,

• widoczne wkładanie języka między zęby podczas mówienia,

• trudności w wykonywaniu ćwiczeń języka np. oblizywania ust, podnoszenia języka do górnych zębów itp.

Co powinno nas martwić u dziecka w wieku od 4 lat do ukończenia 5 roku życia?

• dziecko zastępuje głoski syczące s, z, c, dz głoskami szeregu ciszącego ś, ź, ć, dź,

• podczas mówienia wsuwa język między zęby,

• mowa dziecka brzmi jak mowa bajkowego Kaczora Donalda.

Co powinno nas martwić u dziecka w wieku od 5 lat do ukończenia 6 roku życia?

• dziecko nadal zastępuje głoski sz, rz, cz, dż głoskami szeregu syczącego s, z, c, dz lub szeregu ciszącego,

• dziecko, które zbliża się do 7. urodzin, zamiast r wymawia l,

• zamienia inne głoski.

Czy warto iść do logopedy, gdy nasze dziecko ma postawioną już diagnozę?

Niezależnie od postawionej diagnozy, dziecko przejawiające wymienione wyżej problemy, powinno znaleźć się w gabinecie logopedycznym, ponieważ z pewnością potrzebuje terapii, szczególnie w przypadku zdiagnozowanego:

• opóźnionego rozwoju mowy,

• afazji dziecięcej,

• mutyzmu,

• zespołu Aspergera lub zaburzeń ze spektrum autyzmu,

• jąkania,

• autyzmu,

• zaburzeń słuchu,

• niepełnosprawności umysłowej,

• chorób genetycznych,

• wad wymowy.

Pamiętaj, że im szybciej zostanie wprowadzona terapia logopedyczna, tym łatwiej będzie poradzić sobie z problemami dziecka i szybciej osiągniemy zamierzone efekty. Jeśli martwi Cię coś w zachowaniu lub mowie Twojej pociechy, nie zwlekaj, idź do logopedy, nawet jeśli okaże się, że wszystko jest w najlepszym porządku. Lepiej dmuchać na zimne niż później mieć wyrzuty sumienia, że nie zareagowaliśmy w porę. Logopeda obejrzy dziecko, porozmawia z nim, pobawi się, sprawdzi budowę jamy ustnej, zębów, wędzidełka. Pamiętaj, ignorowanie niewielkich problemów dziecka może skutkować większymi zmartwieniami w przyszłości.